Het was een lang gekoesterde wens van YAN: bomen planten tegen klimaatverandering. Sinds het bezoek aan het chimpanseepark Tacugama in 2022, het zien van de bomenkap in hun dorpen en de gevolgen hiervan: hitte en droogte zijn de jongeren zich steeds meer ervan bewust dat ze, hoe klein ze ook zijn, iets moeten doen. Juni is de beste maand om te planten omdat nu het regenseizoen begint. Samen met het Ministery of forestation and agriculture gingen ze op pad en hebben 100 bomen geplant. 50 bomen zijn gesponsord door ons en 50 bomen door het ministery. Die dag zijn de jongeren ook de straat opgegaan met kaarten met leuzen en zijn ze te gast geweest bij Radio Bintumani, een lokaal radiostation.
Onderstaand foto’s en een video. Triest is het dat op het moment van planten van een boompje er een vrachtwagen langs kwam met gekapte bomen. Verder een verslag van die dag van YAN. We zijn trots op de jongeren en hopen dat deze activiteit jaarlijks gaat plaatsvinden.
Sinds 2017, de start van de jongerengroep Youth Advocacy Network in Sierra Leone, is zij een actief lid van de , Finah Conteh. In 2017 was Finah 19 jaar oud en wat we toen niet wisten, was dat ze al 5 jaar moeder was van een meisje dat ook Finah heet. Finah komt uit een gezin van boeren. Haar ouders leven van de landbouw en proberen zo het hoofd boven water te houden. Dat is niet gemakkelijk, gezinnen zijn groot en het leven is duur. Dat is de reden dat meisjes vaak op jonge leeftijd worden uitgehuwelijkt. Na het huwelijk zijn ze de verantwoordelijkheid van de man. Dat gebeurde ook met Finah, ze was 14 toen ze voor de eerste keer trouwde…
In 2017, toen we haar voor het eerst ontmoetten, wilde ze graag eindexamen doen. Stichting Taiama-Andreas betaalde haar schoolgeld en uniform. Finah blijkt een actief lid, ze fungeert als adviseur voor de groep, helpt mee met de inkoop van schoolspullen, kookt bij activiteiten en is mentor voor middelbare scholieren. Haar huwelijk houdt helaas geen stand maar in 2021 trouwt ze opnieuw en krijgt een dochtertje Isatu. Inmiddels werkt ze ook als vrijwilliger in het plaatselijke ziekenhuis. Finah, altijd vrolijk, niets is teveel, intelligent, met een duidelijke mening maar zonder kans om verder te komen in het leven.
In 2023 kwam er dan toch het verzoek of ze mocht studeren; ze wilde graag verpleegkundige worden. Maar voor deze studie moet je studeren in de stad, iets wat we nooit hebben aangemoedigd. Overleven in de stad is moeilijk, hoe ga je voorzien in je levensonderhoud, waar ga je wonen. Veel jonge vrouwen belanden uiteindelijk in de prostitutie. We zetten als stichting alles op een rijtje: ze is slim, werkt hard, heeft al de nodige ervaring in het ziekenhuis, ze vertelde dat ze een onderkomen had bij familie in de stad en ze zou zelf zorgen voor haar levensonderhoud. De kinderen konden bij haar schoonmoeder wonen. We besloten om de stap te wagen, in januari van dit jaar is Finah gestart met de driejarige opleiding tot verpleegkundige.
Eerst volgde de introductie van drie maanden, maar al gauw kregen we van verschillende kanten te horen dat Finah het moeilijk had. Ze had vaak geen geld om eten te kopen. Als we aan haar vroegen hoe het ging, was haar antwoord altijd: “Prima!” Toen we uiteindelijk doorvroegen gaf ze toe dat het moeilijk was. En wat schetste onze verbazing, ze had zelf al gezocht naar een oplossing: in haar kamer had ze de beschikking over elektriciteit. Als ze een diepvries kon kopen kon ze ijsblokjes verkopen. De meeste mensen in Sierra Leone hebben geen aansluiting op het elektriciteitsnet en kunnen hun eten niet koelen. Met de verkoop van ijsblokjes kon Finah voorzien in haar levensonderhoud. Ze had ook al de prijzen van een diepvries opgezocht. De 320 euro die de diepvries kostte, hebben we gesponsord en het gaat goed met Finah. De verkoop is een succes.
Afgelopen maand heeft Finah de introductieperiode op de universiteit met succes afgesloten. Af en toe sturen we haar geld (10 euro) om in het weekend naar haar kinderen te gaan. We houden contact met haar en hebben alle vertrouwen dat het goed komt met Finah!
26 mei 2024 Afgelopen week overleed Sajor’s vader. Het was zijn stiefvader zoals blijkt uit onderstaand bericht van Sajor. Maar eerst een verslag van wat er gebeurde in de dagen vooraf aan zijn dood. Afgelopen maandag; Sajor is onderweg van Kabala naar Freetown met de bus als de bus plotseling een klapband krijgt. APK kennen ze niet. Je rijdt met je auto (banden) tot het niet meer gaat.
Sajor stuurt mij een bericht via Whatsapp en vertelt lachend over de consternatie op straat: Huilende vrouwen, een biddende pastor met de bijbel in zijn handen. Maar dan 3 uur later stuurt hij een bericht dat zijn vader is overleden. Zijn ouders wonen in een gehuchtje 2 tot 3 uur rijden door de jungle met de motorfiets vanaf Kabala. Met de auto kom je er niet. Hij moet terug, kan niet verder reizen naar Freetown. Zijn vader is al oud, sinds 2 jaar ziek, afgelopen maart toen we in Sierra Leone waren hebben we hem nog bezocht in het ziekenhuis van Kabala.
Als hij in Kabala komt leent hij een motorfiets van een vriend en gaat op weg. Ondertussen verspreidt het nieuws zich snel en gaan ook 4 leden van YAN, Lamin, John, Musa en Bailor naar het gehuchtje. Ze gaan om Sajor te steunen en krijgen van ons wat geld mee als steunbetuiging.
Maar dan bereikt ons het bericht dat de vader van Sajor nog niet dood is. Na de rituele wassing zag iemand dat hij nog ademde…. Hij wordt snel naar zijn hut gebracht waar de Chief en de Imam naast hem plaats nemen. De man pakt Sajor’s hand vast en vraagt om vergeving als hij iets fout heeft gedaan. Gedurende 2 dagen mag er niemand anders meer bij hem behalve de imam en de Chief. Wat een leed voor zijn vrouw en kinderen. Afgelopen woensdag is de man overleden. Daarna ontstond er een heftige discussie over waar de man begraven moest worden: in zijn geboortedorp naast zijn vader, in het geboortedorp van zijn moeder want daar was hij vorige week nog naar toe gegaan voor behandeling van zijn ziekte of in het gehucht waar hij de afgelopen 27 jaar gelukkig was geweest met de moeder van Sajor. De Paramount Chief beslist. Het wordt het dorp van zijn vader, hier is de man ook geboren.
Vandaag wordt de man begraven. Sajor gaat terug naar Freetown, hij heeft al een week college gemist. Vanmorgen plaatst hij het volgende bericht op Whatsapp als eerbetoon aan zijn vader en met zijn toestemming plaats ik het bericht hier.
Rest in perfect peace Pa Koroma. Heaven is open today to welcome you, a kind hearted man. You will never be forgotten in our history because you stood by us when almost nobody could. Pa Bamba Ferenkeh Sorie Koroma is a man who deserves to be celebrated and I will always celebrate him throughout my life. This man saved us from the rebels after my father was brutally killed because of his personal wealth in Kabala during the 1997 attack leaving my mother with 7 children to take care of at that crucial time. My mother has no idea what to do and where to go, her family members and my father’s immediate family members have all fled to Guinea to seek refuge. My mother was desperately in need of help to save her and her 7 kids. She quickly had a second thought and decided to flee to Diang where her father was rearing cattle and hunting animals, her idea was to find somewhere in the bushes to hide. It was a tough decision because she has to cross so many deadly checkpoints with her kids bearing the pros and cons of her decision, luckily for her it was successful. We entered Diang when I was just 5 years old, then the struggle continues having a safe place to hide us from the rebels . My mother took us to Issaia village but they refused to keep us with the fear that they will be killed or badly treated by the civil defence forces (CDFs) so they directed my mother to a hamlet called Bambaferenkehya where this hero ( Pa Koroma) was seeking refuge with his family. Upon arrival, the people in the hamlet got scared and warned him not to keep us, but by then my mom could not even speak louder and all of us were starving of hunger. He gave my mother some clean rice and other food condiments to prepare food for us quickly so that we will not die, my mother did that and we saw a new beginning. He resisted all the pressures and decided to keep us. Most of the people abandoned him with the fear that he will be killed together with us because he refused to notify the CDF which was the legitimate rule. He went through dark and thin in order to provide our needs. He never treated us partially from his biological children, he never for a single time raised his voice against us, he inculcated us to the Kuranko Culture. With all this he had never asked my mom for marriage or any relationship affair. People provoked him that after the war these people will leave you he replied gently “Kokefusa, mokor kuyei keh beh teh gbay” in English nothing goes for nothing, not all the bath we take clean us properly. After the disarmament, my mother asked him ” what do you want from us? He replied nothing! My mother requested that you come with us in Kabala and stay together? He replied “where will I leave my people and plants?”. He made a request to my mother and that request was he doesn’t want to lose us the children she brought. Mmy mother replied “then I have to marry you” he replied “if that is the option I am ready to do whatever it takes”. He went to Guinea to marry my mother with all of us despite the huge challenge faced by my father’s brothers and sisters. He is a wise man, he quickly proffered a solution that was unanimously agreed between him and my father’s family both here and Guinea. Pa Ferenkeh Koroma is a man that all Koroma’s in Diang should be proud of and simulate. You are forever gone but never will be forgotten.
Vrijdagavond 14 juni zal Marie-José Brounen namens Stichting Taiama-Andreas vertellen over verschillen tussen Afrikaanse ( collectieve ) culturen en onze ( individualistische) cultuur. De Ubuntu filosofie, “Ik ben omdat wij zijn”, vormt de leidraad. Vanuit de ervaring die we hebben opgedaan tijdens de contacten met jongeren in Sierra Leone, kijken naar wat deze verschillen ons kunnen leren.
Wat een dag was dit bij YAN! YAN besloot dit jaar om deze dag aandacht te besteden aan geschiedenis en leiderschap. Bij geschiedenis werd aandacht besteed aan de geschiedenis van vóór het koloniale tijdperk. In die tijd waren de bewoners van Sierra Leone (het land Sierra Leone bestond nog niet) nog niet beïnvloed door het westen of door religies als de Islam en het Christendom. De rijke cultuur van die tijd is (gedeeltelijk) verdwenen en het is altijd goed om te leren waar je vandaan komt. Er werden geschiedenisboeken aangeschaft en er werden presentaties gegeven door leden.
Nog wat onwennig, Fatmata geeft een presentatie over de geschiedenis van Sierra Leone. Zo leren de jongeren te spreken in het openbaar.
De ‘ tweede’ geschiedenis, meer recent, ging over de geschiedenis van hun eigen groep; wie waren de oprichters, hoe is de groep ontstaan, welke rol heeft Stichting Taiama-Andreas hierbij gespeeld. Sajor Jalloh gaf uitleg.
Het thema leiderschap werd belicht door Abubakarr Sesay. Hij is student en lid van Children’s Forum Network in Kabala. Abubakarr gaf de training zonder hiervoor kosten te vragen, iets wat heel uitzonderlijk is. En hier is ook ruimte voor een energizer en lol. Fimpje: Finah Conteh.
En dan maakt de secretaris van de groep John Marah een verslag van de dag.
Wat zijn we trots op deze groep. De dag werd helemaal door henzelf georganiseerd. Programma maken, budget maken en daarmee uitkomen, presenteren, een spreker uitnodigen, koken (er werd ook samen gegeten) en daarna een evaluatieverslag, ze hebben weer veel geleerd!
